Vier soorten innovaties
In het onderwijs word je geconfronteerd met lastige problemen wanneer je wilt innoveren. Voor het oplossen van die problemen zijn vier verschillende routes mogelijk.
Creativiteit wordt door sommigen gezien als iets ongrijpbaars of iets dat alleen aan kunstenaars besteed is. Niets is echter minder waar. Iedereen heeft, in meer of mindere mate, creatief potentieel. Creativiteit definiëren we als de ontwikkeling van ideeën of oplossingen die zowel nieuw als bruikbaar zijn (Amabile, 1996).
1. Innovatie binnen het bestaande proces, het bestaande product of de bestaande dienst
Je kunt de problemen oplossen door binnen het bestaande proces, het bestaande product of de bestaande dienst één of meer aanpassingen aan te brengen. Innovatie binnen het bestaande proces is eigenlijk ‘innoveren in het klein’. Je richt je namelijk op een stukje van het proces, een bepaald aspect van het product of op een element van de dienst. Bij innovatie binnen het bestaande proces zijn in het algemeen de kosten laag, de opbrengsten zijn aantrekkelijk en de risico’s zijn beperkt. Innovaties binnen het bestaande proces manage je op een andere manier dan innovaties. Het is belangrijk om een goede verbeterstructuur in de organisatie op te bouwen.
2. Innovatie van het proces, het product of de dienst
Je kunt de problemen niet oplossen binnen de bestaande kaders. Het hele proces, het hele product of de hele dienst moet je vernieuwen. Innovatie van het proces, het product of de dienst is een ander soort aanpak van innovatie binnen het bestaande proces. Bij innovatie van het proces gaat het om nieuwe processen, producten of diensten. Bij deze aanpak van innovatie zijn de kosten en de risico’s relatief hoog. Vaak zijn de opbrengsten ook hoog.
3. Innovatie van het concept
Je kunt de problemen niet oplossen binnen de bestaande processen, producten of diensten. Je moet een nieuw onderwijsconcept ontwikkelen. Innovatie van het concept betekent dat de manier waarop onderwijs wordt gegeven vernieuwd moet worden. Bij innovatie van het concept zijn de kosten en de risico’s zeer hoog. Meestal is het moeilijk om goed zicht te krijgen op de opbrengsten.
4. Innovatie van het systeem
Je kunt de problemen niet oplossen binnen de bestaande processen, producten of diensten. Ook kun je ze niet oplossen door te denken in andere onderwijsconcepten. Je moet het systeem zelf vernieuwen. Bij innovatie van het systeem gaat ‘alles op de schop’. Het hele systeem verandert: de manier van onderwijs, de financiering en de wettelijke kaders. Bij innovatie van het systeem zijn de kosten en de risico’s vaak zeer hoog. Mede omdat die innovatie overal in het systeem ingevoerd en geborgd moet worden. De opbrengsten kunnen ook heel hoog zijn.
Het is belangrijk om vooraf te onderzoeken met wat voor soort innovatie je te maken hebt en wat dat betekent voor het managen en besturen van het innovatieproces.
Videoserie: innovatie in het onderwijs
Bekijk ook de videoserie van Maarten Verkerk, expert op het gebied van het succesvol implementeren van innovaties in organisaties. In deze videoserie bespreekt Maarten in acht video’s het zevenstappenplan voor een strategische benadering voor innovatie in het onderwijs. Hieronder vind je de introductie van de videoserie. Wil je de gehele serie zien? Kijk dan hier.
Video afspelen
Hoe geef je leiding aan veranderingen?
Ontdek wat de consequenties voor het managen en besturen van een succesvol innovatieproces zijn: Beteor helpt je graag verder.