Innoveren en slim organiseren met kwaliteitsteams

Beteor Summer school 2020 – een combinatie van online en fysiek leren
We komen in de overgangsfase waarin de crisismaatregelen naar aanleiding van de corona uitbraak en de consequenties daarvan voor het onderwijs begeleid moeten worden naar een ‘nieuw normaal’. Wendbaarheid in het onderwijsproces – in organisatie, aanbod en plaats – zullen zeer waarschijnlijk gaan behoren tot het nieuwe normaal.

Waarom een kwaliteitsteam of een regiegroep?

De gewenste situatie verschilt echter van de crisissituatie door een rustige en beheerste vorm van onderwijsontwikkeling waarin verworvenheden en ervaringen uit de crisisperiode worden omgezet en ingebed in nieuwe routines. Een deel van de antwoorden die docenten en leerkrachten tijdens de corona-crisis hebben gevonden in het doorgang laten vinden van onderwijs zullen ook in deze periode van belang blijven. Ook bieden ze een goede basis voor het beantwoorden van nieuwe uitdagingen die op het onderwijs afkomen. Er wordt dus een groot beroep gedaan op het lerend vermogen van de school. Daarbij durven wij de stelling wel aan dat de scholen die slim omgaan met de vernieuwingen veel wijzer en met een eigentijdser onderwijsconcept het post-Corona tijdperk tegemoet zullen treden.
Om dit proces goed te begeleiden is een kwaliteitsteam of regiegroep van professionals die in of dicht tegen het primaire proces aanzitten een goed middel. Het legt de regie en kwaliteitsbewaking voor dit deel van de onderwijsontwikkeling bij hen die er over gaan. Het waarborgt een weloverdacht proces waarin kwaliteit van onderwijs, continuïteit en innovatie voorop staan.

Waar houdt een kwaliteitsteam of regiegroep zich mee bezig?

Het kwaliteitsteam of regiegroep houdt zich grofweg bezig met de volgende taken:
  • Kennis verzamelen en delen over wat werkt wel en wat werkt niet of minder.
  • Bestaande praktijken en ideeën trechteren in lijn met de koers en visie van de school.
  • Opschalen van ‘good practices’ van de gemaakte keuzes.
  • Monitoren van effecten op het onderwijsproces.
Afgeleide vragen zijn: Op grond van welke informatie maak je keuzes voor de organisatie en herontwerp van het onderwijs en wie bepaalt dat? En hoe neem je het collectief mee in de keuzes die worden gemaakt? Hoe maak je daarbij optimaal gebruik van de expertises van de docent? Hoe zorg je ervoor dat de positieve ervaringen van het afstandsonderwijs opgeschaald kunnen worden voor andere gebruikers en er voldoende ondersteuning wordt geboden? Hoe monitor je voortdurend of de zaken lopen zoals besproken met elkaar? Hoe houd je verbinding? En hoe evalueer je nieuwe ervaringen die gaandeweg worden opgedaan? Hoe zorg je voor relatieve rust en overzicht in een omgeving die dynamisch is zonder de creativiteit te doven? En hoe support je de collega’s die een cultuurschok ervaren en hun weg daar nog niet in kunnen vinden?

Voor wie is de summer school bedoeld?

Idealiter nemen twee a drie leden uit één organisatie of school met verschillende deskundigheden deel aan de summer school. Zij nemen ook het voortouw in het kwaliteitsteam of de regiegroep. Te denken valt aan een docent in de rol van innovatiespecialist (klik hier voor een toelichting op deze rol), een leidinggevende of de kwaliteitszorg coördinator. We werken in groepen van negen tot twaalf deelnemers van vier a zes verschillende scholen.

Wat levert de summer school de deelnemers en de school op?

De summer school biedt scholen een vorm waarin zij kunnen werken aan het inrichten van een kwaliteitsteam of regiegroep met als resultaat:

  • Inzichten in de dynamiek, structuur en fasering van innoveren in de huidige context van het VO.
  • Een professionele en systematische aanpak (vorm, proces, tools en rollen) met een heldere opdracht om in een dynamische en onzekere context de kwaliteit van het onderwijsproces voor het komende schooljaar te borgen.
  • Zorgvuldig verzilveren van de waardevolle ervaringen (in het licht van de eigen onderwijsvisie en relevante onderwijsvraagstukken) die zijn opgedaan tijdens het afstandsleren.
  • Zicht houden op de onderwijskwaliteit in een onzeker en dynamisch landschap.

Wat zijn de inhoudelijke thema’s van de summer school?

Functioneren als kwaliteitsteam of regiegroep

  • Achtergrond van het middel.
  • Positie en inrichting.


Context analyse

  • Huidige dynamiek en ervaringen
  • Strategische vraagstukken.
  • Eigen onderwijsvisie.
  • De spelers in het veld.


Het innovatieproces

  • Stappen, dynamiek en fasering.
  • Innovatievermogen van de school in beeld brengen.
  • Wegen van de ervaring in crisis tijd.
  • Trechteren van ideeën.


Inrichten en begeleiden van processen

  • Inzicht in rol en positie van de innovatiespecialist.
  • Methodiek van action learning als leercyclus.

Wat zijn de uitgangspunten van de summer school?

De summer school maakt gebruik van een combinatie van online leren en contact onderwijs. Voorafgaand aan de tweedaagse ontmoeting in augustus worden er eind juni, begin juli modules of bouwstenen online aangeboden waarin deelnemers bekend raken met de achtergrond van de bouwstenen. Daarnaast kunnen zij op basis van deze achtergrond al eerste verkenningen doen in hun eigen praktijksituatie. De opzet om gebruik te maken van blended learning strookt ook met de inhoud en context van de summer school zelf. Uitkomsten uit het eerste deel van de summer school worden uitgewerkt en verdiept in het contact gedeelte. Hierbij ligt de nadruk niet op kennis vergroten maar op de transfer van deze kennis naar een bruikbaar proces in de eigen praktijk. De verschillende online onderdelen ( voordrachten/presentaties, literatuur, tools en opdrachten) worden in één ELO omgeving ondergebracht

Hoe is het programma van de summer school opgebouwd?

  • Online intake – 1,5 uur met twee vertegenwoordigers van het beoogde kwaliteitsteam
  • Online meet & greet met de andere deelnemers – 0,5 uur
  • Kennis verwerven middels de online bouwstenen en opdrachten – 8 uur
  • In kaart brengen van de eigen context en het innovatie vermogen– 8 uur
  • Tweedaagse – transfer maken naar de eigen context en concreet aan de slag met een professionele aanpak en een take off plan – 16 uur
  • Online follow-up cq. exit gesprek – 1 uur


Het totale programma is ongeveer 40 uur.

Wie zijn de opleiders?

Beteor Martijn Visser

Martijn Visser

(Beteor) is een senior adviseur en trainer op het gebied van organisatieontwikkeling, leiderschapsvraagstukken en teamontwikkeling. Hij begeleidt verbeter, verander en innovatieprocessen. Hij adviseert bij het creëren van effectieve teamstructuren en professionele leergemeenschappen. Moreel leiderschap, professionaliseren, eigenaarschap en zelfsturing zijn kernbegrippen in zijn aanpak.

Evelien Wierts

(SOLVE onderwijsadvies) is een HRD-professional in hart en nieren en wil bijdragen aan een positief leerklimaat waarin professioneel leren, leren van leerlingen en organisatieleren zijn verbonden. Zij adviseert en begeleidt scholen en professionals op thema’s als leidinggeven aan verandering en stimuleren van eigenaarschap, het verbinden van HR aan het onderwijskundig concept en het opleiden van onderwijsprofessionals.

Praktische informatie

We bieden het programma van de summer school bij voldoende inschrijving twee keer aan. Fysieke bijeenkomsten vinden plaats op 11 & 12 augustus en 18 & 19 augustus. Graag vernemen we bij het inschrijfformulier of je beperkingen hebt tot een van de twee genoemde blokken.
De intakegesprekken zullen vanaf medio juni plaats vinden. We plannen met u een afspraak. U heeft toegang tot de online leeromgeving met de eerste opdracht vanaf begin juli.

We zullen op basis van de aanmeldingen kiezen voor een zo’n gunstig mogelijke locatie. Indien mogelijk in een grote ruimte op een van de deelnemende scholen. Uiteraard bespreken we daarvoor een passende onkostenvergoeding.
Kosten voor deelname bedragen €1.500,- per deelnemer voor het volledige programma, toegang tot de digitale leeromgeving en lunch.

Toelichting: het profiel van de innovatie specialist

De Innovatie specialist is een bekwaam docent die blijk geeft van een goed gevoel voor de verhoudingen binnen een onderwijsorganisatie. De innovatie specialist is energiek, gedreven en enthousiast. Hij of zij heeft goede contactuele vaardigheden zowel op het niveau van zijn collega’s als op het niveau van de schoolleiding en ondersteuners in het onderwijsproces. De innovatiespecialist toont zich een goede sparringpartner van de schoolleiding bij het inrichten van innovatieprocessen die horen bij de innovatieagenda van de school. De innovatiespecialist staat positief tegenover ontwikkeling en innovatie en kan makkelijk buiten de bekende paden treden. Hij of zij is een coach die anderen helpt bij het leren en uitvoeren van onderzoek, ontwikkeling en innovatie.

De innovatie specialist begeleidt en ondersteunt innovatieprocessen en groepen (pilot teams, werkgroepen) die werken aan het ontwikkelen en invoeren van een innovatie in het onderwijs. De innovatie specialist is niet diegene die de ideeën bedenkt en de innovatie uitvoert. De innovatie specialist is nadrukkelijk de ondersteuner van innovatieprocessen die door anderen (docenten en leidinggevenden) inhoudelijk worden vormgegeven. De innovatiespecialist weet een enthousiast team te vormen die gezamenlijk innoveert, leert en ontwikkelt door te doen en te reflecteren. De innovatie specialist reikt werkvormen aan en brengt kennis in over innovatieprocessen en kan procesbegeleider zijn wanneer gewenst.

Maarten Verkerk

Innovatie is de rode draad in het leven van Maarten Verkerk. Hij heeft veel ervaring met innovaties in de industrie en in de gezondheidszorg en is tegenwoordig actief op het gebied van innovaties in het onderwijs. In innovatie zoekt hij de verdieping.

Hoe geef je leiding aan veranderingen?

Ontdek wat de consequenties voor het managen en besturen van een succesvol innovatieproces zijn: Beteor helpt je graag verder.

Deel dit bericht op