In mijn coachingspraktijk ontmoet ik prachtige mensen. Tijdens de kennismaking met Richard knijpt hij zowat mijn hand fijn. Richard is gestuurd door zijn baas die vindt dat hij beter moet leren communiceren. Daar is Richard snel klaar mee. “Ik zeg gewoon wat ik ervan vindt, maar dat vinden ze lastig! Als iedereen eerlijker zou zijn, zou het bij ons veel harder opschieten. Gedoe allemaal!” zegt hij, terwijl hij me aankijkt met een blik van ‘you gotta a problem with that?’ Richard wil graag weten hoe hij meer invloed kan hebben over de mensen in zijn team.
Klacht of behoefte?
Achter Richard’s geklaag zit een diepe behoefte aan snelle resultaten en samen de schouders eronder zetten. Gewoon kunnen zeggen waar het op staat en daarna: even goede vrienden. Maar het lukt maar niet om iets te veranderen aan de situatie. Zijn oplossing is tot nu toe: zuchtend en steunend alles dan maar zelf doen en ‘gaatjes dichtfietsen’. En natuurlijk zeggen waar het op staat, want “Zo zit ik nou eenmaal in elkaar”.
Hij heeft geen idee wat te doen. Een andere baan zoeken? Dat kan, maar hoeft niet. Samen kijken we eerst naar zijn stijl van beïnvloeden.
Zo ben ik nou eenmaal
Dat zeggen cliënten wel vaker: “Ik wil wel veranderen, maar zo ben ik nou eenmaal”. Een ‘zelf-annulerende hulpvraag’ (Louis Cauffman). En nu? De oplossing is even simpel als lastig: werken aan jezelf. Er zijn boekenkasten volgeschreven over zelfontwikkeling en karaktervorming. In de Griekse oudheid wensten de stoïcijnse filosofen de mens al een kalme gemoedsrust toe en het vermogen tot zelfreflectie.
Stephen Covey schreef in zijn bestseller ‘The seven habits of highly effective people’ honderden jaren van filosofische en psychologische inzichten bij elkaar. De kern van zijn betoog is dat je als mens hard aan jezelf dient te werken en je karakter dient te vormen. Eerst met jezelf in het reine komen, voordat je werkelijk met anderen kunt samenwerken. Jezelf grondig leren kennen – je doelen, je karakter, je onhebbelijkheden, je tijdsbesteding – en vervolgens anderen ècht proberen te begrijpen om daarna tot synergie en samenwerking te komen. En dat een leven lang…
Beïnvloeden: nemen of geven?
Hoe iemand invloed uitoefent heeft te maken met het innemen van een basispositie: neem jij zelf alle ruimte, of gun je juist ruimte aan de ander? Mensen die zelf veel ruimte innemen zenden veel informatie, stellen graag grenzen, geven richting aan en stellen doelen. Dat schept duidelijkheid. Ze duwen de ander als het ware in een richting. De energie om te veranderen komt als het ware van buitenaf. Het is natuurlijk maar de vraag of die ander zich daarvoor gemotiveerd voelt.
Mensen die juist veel ruimte aan de ander gunnen stellen vaak vragen, luisteren aandachtig en betrekken anderen bij besluiten. De ander wordt als het ware een richting in getrokken. Ze werken zo aan draagvlak en betrokkenheid en de energie komt hier als het ware van binnenuit. Natuurlijk is het maar de vraag of dat wel snel genoeg gaat. Dus wat is het nou: ruimte geven of ruimte nemen?
Werken is een sociale aangelegenheid. Relaties op de werkvloer worden door allerlei kleine en grote uitwisselingen tussen mensen elke dag gevormd, versterkt of juist teniet gedaan. Beïnvloeden betekent letterlijk en figuurlijk geven en nemen. Hieronder volgen vijf praktische stappen op weg naar meer invloed, volgens het uitwisselingsmodel van Cohen en Bradford en in de geest van Covey.
De 1e stap op weg naar meer invloed: Ken jezelf
Weet je hoe je naar anderen of jezelf en de wereld kijkt? Ken je je kwaliteiten en valkuilen? Weet je wat je nog te leren hebt? Weet je wat er van je verlangt wordt in je werk? Weet je wat nu precies het doel is van je project, van je opdracht, van wat je met je loopbaan of wat je met je leven wilt bereiken? En goede doelen zijn de moeite waard, ze motiveren jou om je ervoor in te spannen en ze gaan dus bij voorkeur over zaken die jij echt wilt. Ze zijn concreet: ‘er is iets klaar als het klaar is’. En tenslotte kun ze in de tijd plaatsen, zodat je ook kunt vaststellen of ze bereikt zijn.
Stap 2: Leer de wereld van anderen kennen
Dat betekent je huiswerk doen en weten met wie je werkt, wie welke belangen, doelen en interesses heeft. Maar het betekent in je dagelijkse contacten dat je écht probeert te luisteren naar anderen op zo’n manier dat die anderen dat ook merken, met name aan de vragen die je stelt, de samenvattingen die je geeft wat hetgeen men je vertelt, aan het doorvragen op de informatie die je krijgt.
Stap 3: Ken en gebruik je wisselgeld
Nogmaals: sociale relaties draaien onder meer om wederzijdse uitwisseling. Tegenover het denken in schaarste (het idee dat veel mensen denken dat zij moeten winnen en dus dat de ander moet verliezen. Anders gezegd: dat ‘iets’ altijd ten koste gaat van ‘iets anders’) plaatst Covey het denken in overvloed: er is genoeg ruimte om tot win-win-relaties te komen. Iedereen beschikt wel over iets dat voor de ander interessant is. De lijst van – sociaal – wisselgeld is lang. Het eenvoudigste wisselgeld ligt voor het oprapen: een ander helpen, en complimenten geven. Maar dat is slechts het begin. Wat heb jij allemaal te bieden?
Stap 4: Neem initiatief en handel
Neem zelf het initiatief om zaken te bespreken en om duidelijk te communiceren wat je wilt en wat je te bieden hebt. Assertieve communicatie betekent uitnodigend en duidelijk opkomen voor je belangen en samen zoeken naar een vergelijk. Grenzen stellen wanneer dat nodig is, en grenzen verleggen wanneer dat kan. Duidelijk en specifiek zijn in je complimenten, omdat die krachtig helpen om gewenst gedrag van anderen in stand te houden. En ook: anderen duidelijk maken wat jouw aandeel is geweest in een bepaalde klus of in een behaald succes – zonder jezelf voortdurend op de borst te slaan.
Stap 5: Werk aan de relatie
Aardig zijn loont en geduld is een schone zaak! Sommigen denken dat aardig zijn betekent dat je alles maar goed vindt. Of dat je een ‘zacht ei’ bent dat ten prooi zal vallen aan diegenen die het machtsspel keihard spelen. Dat is een vergissing. Aardig zijn wil zeggen dat je op een uitnodigende manier met anderen omgaat en communiceert en tegelijkertijd ook je eigen belangen en grenzen in het oog houdt: wees zacht op de mensen en hard op de zaak.
Je ziet het: een pleidooi voor karaktervorming, praktisch handelen en gerichtheid op de ander. Je kunt er vandaag al meteen mee aan de slag.
Meer weten over persoonlijke ontwikkeling?
Onze adviseurs coachen en begeleiden jou op verschillende manieren bij je persoonlijke ontwikkeling. De mogelijkheden zijn groot.